Wolność polityczna istnieje jedynie w rządach umiarkowanych. Ale nie zawsze jest ona w państwach umiarkowanych. Jest w nich jedynie wówczas, kiedy się nie nadużywa władzy. Ale wiekuiste doświadczenie uczy, iż wszelki człowiek, który posiada władzę, skłonny jest jej nadużyć; posuwa się tak daleko aż napotka granice.


wolność-polityczna-istnieje-jedynie-w-rządach-umiarkowanych-ale-nie-zawsze-jest-ona-w-państwach-umiarkowanych-jest-w-nich-jedynie-wówczas-kiedy
montesquieuwolnośćpolitycznaistniejejedynierządachumiarkowanychaleniezawszejestonapaństwachjestnichwówczaskiedysięnadużywawładzywiekuistedoświadczenieuczyiżwszelkiczłowiekktóryposiadawładzęskłonnyjejnadużyćposuwatakdalekoażnapotkagranicewolność politycznapolityczna istniejeistnieje jedyniejedynie ww rządachrządach umiarkowanychale nienie zawszezawsze jestjest onaona ww państwachpaństwach umiarkowanychjest ww nichnich jedyniejedynie wówczaskiedy sięsię nienie nadużywanadużywa władzyale wiekuistewiekuiste doświadczeniedoświadczenie uczyiż wszelkiwszelki człowiekktóry posiadaposiada władzęskłonny jestjest jejjej nadużyćposuwa sięsię taktak dalekodaleko ażaż napotkanapotka granicewolność polityczna istniejepolityczna istnieje jedynieistnieje jedynie wjedynie w rządachw rządach umiarkowanychale nie zawszenie zawsze jestzawsze jest onajest ona wona w państwachw państwach umiarkowanychjest w nichw nich jedynienich jedynie wówczaskiedy się niesię nie nadużywanie nadużywa władzyale wiekuiste doświadczeniewiekuiste doświadczenie uczyiż wszelki człowiekktóry posiada władzęskłonny jest jejjest jej nadużyćposuwa się taksię tak dalekotak daleko ażdaleko aż napotkaaż napotka granice

Jedynie władza uświęca prawo. Jedynie władza daje prawu pozycję uprzywilejowaną, jedynie ona je ucieleśnia. Nagie prawo jest straszliwsze od nagiej władzy.To prawda, że w demokracji lud robi jakoby to, co chce: ale wolność polityczna nie polega na tym, aby robić to, co się chce. W państwie, to znaczy w społeczności, w której są prawa, wolność może polegać jedynie na tym, aby móc czynić to, czego się powinno chcieć, a nie być zmuszonym czynić tego, czego się chcieć nie powinno.W krajach umiarkowanych prawo jest wszędzie roztropne, wszędzie znane i najdrobniejsi urzędnicy mogą się go trzymać. Ale w despotyzmie, gdzie prawem jest tylko wola księcia, choćby nawet książę był roztropny, w jaki sposób urzędnik mógłby się kierować wolą, której nie zna? Musi się kierować własną.Pa­mięć jest straszli­wa. Człowiek może o czymś za­pom­nieć - ona nie. Po pros­tu odkłada rzeczy do od­po­wied­nich przegródek. Przecho­wuje dla ciebie różne spra­wy al­bo je przed tobą skry­wa - i kiedy chce, to ci to przy­pomi­na. Wy­daje ci się, że jes­teś pa­nem swo­jej pa­mięci, ale to od­wrot­nie - pa­mięć jest twoim panem.Kiedy ma się dwadzieścia lat, to klęska jest jeszcze przygodą. Ale w dziesięć lat później wygląda ona jak stara prostytutka i jest tak samo nie do zniesienia, jak jej zapach i jej obecność.Przyjaźń nie jest czymś spontanicznym, automatycznym, jest natomiast owocem obopólnej zgody, decyzji, życiowej postawy, otwartości. Nie staje się, ani nie pozostaje przyjaciółmi przez przypadek. Prawdziwa harmonia jest najpiękniejszym darem wierności prawdzie, uczciwości, sprawiedliwości; jest zawsze zaskoczeniem i zadziwieniem. Tak jak światło gwiazd nie pojawia się jedynie wtedy, kiedy się je dostrzega, i nie znika, gdy zostało dostrzeżone.